Ölçek

Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Ölçek kesir ve çizik olmak üzere 2’ye ayrılır.

Kesir ölçek

Küçültme oranı kesirle ifade edilir. Kesir ölçekte pay daima 1 olur. Paydadaki sayı küçültme oranını ifade eder.

1 / 300.000 1 / 750.000 gibi

Ölçek paydasıyla ölçek arasında ters orantı vardır. Ölçek paydası büyüdükçe ölçek küçülür.

Örnek:1/300000 ölçelki bir haritada 5 cm olarak gösterilen uzunluk gercekte kaç cm ?

300000x5= 1500000cm

=15km

aralarındaki gercek uzaklık 16 km olan 2 sehir arası 1/200000 ölçekli bir haritada kac cm olarak ölçülür?

16/200000 = 1600000/200000 =8cm

2sehir arası gercek uzaklık 200kmdir bu uzaklıgım 5cm olarak gösterildiği haritanın ölçeği nedir ?

200/5 = 40 + 5 sıfır = 1/4000000

Örnek : Arazi üzerindeki 84 km'lik uzunluk, ölçeği bilinmeyen haritada 7 cm gösterildiğine göre, haritanın ölçeği nedir? 

Orantıyla Çözüm:

84 km cm'ye çevrilir.
7 cm 8.400.000 cm'yi gösteriyorsa
1 cm x cm'yi göster rir.

- x = 1 * 8.400.000 / 7 = 1.200.000 cm'dir.

- Ölçek : 1 / 1.200.000'dir. 

Formülle Çözüm:
Ölçek (Payda) = Harita Uzunlugu / Gerçek Uzunluk
Ölçek (Payda) = 7 / 8.400.000
Ölçek (Payda) = 1.200.000 cm
Ölçek : 1 / 1.200.000'dir.

Çizgi (Grafik) ölçek

Harita üzerindeki uzunluğun gerçekte ne kadarlık bir uzunluğa eşit olduğunu bir doğru üzerinde gösteren ölçektir.

Uyarı:Sadece fiziki haritalarda yerşekilleri gösterilir, eğim
hesaplanabilir ve profil çıkarılabilir